ویراستاری چیست؟
ویراستاری تبدیل یک متنِ ظاهراً فارسی به نوشته‌ای منظم، یک‌دست، روان و منطبق بر اصول نگارش زبان فارسی است. ویرایش متن مهارتی‌ست که از ترکیب دو تخصص املای صحیح و انشای روان به‌دست می‌آید. به این معنی که یک متن ویرایش‌شده نه تنها هیچ اشتباهی به‌لحاظ املایی ندارد، که به‌دلیل رعایت موارد نگارشی، واژگان، جملات و افعال اضافی آن حذف و لغات و ترکیباتی که به فهم معنا و شیوایی متن کمک می‌کند، به آن اضافه شده است.
لزوم مطالعه برای ویراستاری
این مهارت بیش از هر چیز با مطالعۀ فراوان به‌دست می‌آید؛ مطالعۀ متون معتبری که براساس معیارهای توافق‌شده و مشخصی به نگارش درآمده‌اند. تسلط بر قواعد دستور زبان فارسی مورد مهم دیگری‌ست که به کسب مهارت در ویرایش متن کمک می‌کند.
یک ویراستار خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
– در درجۀ اول ویراستار خوب، یک ویراستار دقیق است؛ نه فقط واژگان و جملات متن که کوچکترین علائم نگارشی، نظیر نقطه و ویرگول، از چشم یک ویراستار خوب دور نمی‌ماند.
– دایرۀ لغات وسیع و تسلط به معانی مختلف یک واژه و مترادف‌های آن، ویژگی دیگری‌ست که برای تبدیل‌شدن به یک ویراستار خوب لازم است. این مهارت زمانی خود را به رخ می‌کشد که ویراستار با متنی مواجه می‌شود که فاقد یک‌دستی و دچار چندگانگی در لحن است.
– تسلط به تایپ متن و آشنایی کامل با ابزارهای آن، لازمۀ کار یک ویراستار خوب است. ویراستاری که می‌داند “می روم” اشتباه است و باید با نیم‌فاصله نوشته شود، اگر ابزار این کار را در نرم‌افزار بلد نباشد، از نگاه دیگران تفاوتی با کسی که از نیم‌فاصله چیزی نمی‌داند، ندارد.
– آشنایی با حوزه‌های مختلف ادبی، علمی و… و احاطه به دانش و اطلاعات عمومی نیز به ویراستار کمک می‌کند تا در ویرایش متون مختلف از عهدۀ کار برآید و به غنای متن بیفزاید. یک ویراستار خوب باید توانایی خود در ویرایش یک مقاله با موضوع روان‌شناسی را همان‌قدر نشان دهد که در ویرایش یک کتاب ترجمه‌شده در حوزۀ ورزش.
ویرایش در یک پاراگراف
خلاصۀ مواردی که بیان شد، نشان می‌دهد که به‌طور کلی ویراستاری و ویرایش متن، شامل همۀ عملیاتی‌ست که شلختگی‌ها، سهل‌انگاری‌ها و کج‌سلیقگی‌های مترجم یا نویسندۀ متن را برطرف می‌کند و حاصل تلاش و تخصص یک شخص دیگر را به‌شکلی استاندارد، قابل‌فهم و روان در اختیار خواننده و مخاطب آن نوشته می‌گذارد.
نویسنده: نیما معارفی
بیشتر بخوانید: اهمیت ویرایش
بازخورد خود را بنویسید