ویرایش و ویراستاری
«ویرایش یا ویراستاری عبارت است از پیراستن نوشته از نارسایی‌ها و خطاهای علمی یا زبانی و تنظیم مباحث آن برحسب مبانی منطقی و اصلاح خطاهای واژگانی و دستوری بر اساس معیارهای زبان در تشخیص درست از نادرست؛ به‌طوری‌که نوشته پس از ویرایش هیچ‌گونه خطای علمی یا زبانی و هیچ‌گونه بی‌نظمی و آشفتگی و نارسایی نداشته باشد و هیچ نکته‌ای که خلاف معیارهای پذیرفته‌شدۀ آن زبان است، در آن مشاهده نشود» (ارژنگ، ۱۳۹۴: ۱۳ و ۱۴). افزون بر این، ساختار جمله و جایگاه مناسب اجزای آن بر رسایی متن تأثیرگذار است. یکی از این اجزا نهاد است که دربارۀ آن صحبت می‌کنیم یا خبری می‌دهیم و گاهی بیش از یک کلمه است که به آن گروه نهادی می‌گویند. «گروه به آن واحد زبان فارسی گفته می‌شود که از یک کلمه یا بیشتر ساخته شده است» (باطنی، ۱۳۹۷: ۱۱۰). از آنجا که به‌کارگیری درست اجزای جمله در جایگاه مناسب به روانی متن کمک می‌کند، باید با این جایگاه و گروه‌های جمله آشنا بود. در این نوشتار جملاتی آمده است که اجزای گروه نهادی در آن‌ها پراکنده شده‌اند:
«مطالعۀ پیش رو مدل نظری و مفهومی خود را بیشتر بر مبنای چارچوب نظری تسلر و گائو (۲۰۰۹) ارائه داده است».
در این جمله، مدل نظری و مفهومی از اجزای گروه نهاد است که باید در جایگاه مناسب خود قرار بگیرد. همچنین از آنجا که به نظر می‌رسد جاندارانگاری در متون علمی جایگاه فراوانی ندارد (در مطالب آتی بیان می‌شود) بهتر است جملۀ فوق به‌صورت زیر ویرایش شود:
«مدل نظری و مفهومی مطالعۀ پیش رو بیشتر بر مبنای چارچوب نظری تسلر و گائو (۲۰۰۹) ارائه شده است».
همچنین در جملۀ زیر:
«شاخص‌ها بر اساس امتیازی که از سوی نخبگان کسب کرده‌اند، جایگاه و موقعیتشان در نواحی چهارگانه مشخص است».
در این جمله نیز عبارت جایگاه و موقعیتشان جزئی از نهاد است که از گروه نهادی جدا افتاده است؛ بنابراین صورت بهتر جمله این است که بگوییم:
«جایگاه و موقعیت شاخص‌ها بر اساس امتیازی که از سوی نخبگان کسب کرده‌اند، در نواحی چهارگانه مشخص است».
همان‌طور که مشاهده می‌شود، قرارگرفتن نهاد در جایگاه خود، بر روانی و رسایی متن تأثیرگذار است.
همچنین است در جملات زیر:
«به‌طورکلی افرادی که چنین رویدادهایی را تجربه می‌کنند، اعتماد آن‌ها به حمل‌ونقل عمومی پایین می‌آید».
«به‌طورکلی اعتماد افرادی که چنین رویدادهایی را تجربه می‌کنند، به حمل‌ونقل عمومی پایین می‌آید».
در جملۀ فوق اعتماد افرادی که … نهاد جمله (گروه نهادی) است که با قرارگرفتن در جایگاه مناسب بر رسایی جمله افزوده است.
«منطقه ۲ بیشترین محدودۀ آن در طیف خیلی کم است».
«بیشترین محدوده منطقۀ ۲ در طیف خیلی کم است».
در جملۀ دوم، نهاد در جایگاه مناسب خود قرار گرفته است.
| نویسنده:
مرجان گلچین، کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی |
 |
منابع
|
بازخورد خود را بنویسید